Yield farming nedir?

Kripto para dünyasında kazanç sağlama yolları hızla çeşitlenirken, “yield farming” (verim çiftçiliği) yöntemi giderek daha fazla ilgi görmektedir. Verim sağlamak anlamına gelen “yield” ve çiftçilik anlamına gelen “farming” kelimelerinin birleşiminden türetilen bu terim, merkezi olmayan finans (DeFi) ekosisteminin temel yapı taşlarından biri haline gelmiştir. 2024 yılı itibarıyla, yield farming’in mekanizmalarını, avantajlarını ve risklerini anlamak, bu dünyaya adım atmak isteyenler için kritik bir önem taşımaktadır.

Bu yazıda, yield farming’in ne olduğunu, nasıl çalıştığını, hangi metriklere göre değerlendirildiğini, risklerini ve faydalarını ele alacak; bu kazanç modelinin neden bu kadar popüler hale geldiğini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

Yield farming nedir?

Yield farming, kripto varlıkları DeFi protokollerine ödünç vererek veya likidite sağlayarak ödüller kazanmayı ifade eder. Geleneksel borç verme süreçlerine benzese de merkeziyetsiz bir yapıda işlem görmesi nedeniyle yenilikçi bir modeldir. Bu süreçte yatırımcılar, likidite havuzlarına kripto paralarını kilitleyerek ödüller elde eder ve bu ödüller genellikle protokolün yerel token’ı şeklindedir.

Diğer bir deyişle bu yöntemde kullanıcılar, bir likidite havuzuna katkıda bulunarak likidite sağlayıcısı (liquidity provider) olurlar ve karşılığında genellikle platformun yerel token’larıyla ödüllendirilirler. Sağlanan bu likidite, merkezi olmayan borsalarda (DEX) işlem gören varlıkların takas edilmesine veya borç verme hizmetlerinde kullanılmasına olanak tanır.

Söz konusu platformlar, merkezi olmayan borsaları, borç verme hizmetlerini veya blockchain teknolojisi üzerine kurulu diğer finansal araçları içerebilir.

Bu strateji, kullanıcıların pasif gelir elde etmelerine olanak tanırken, aynı zamanda DeFi ekosisteminin likidite ihtiyacını karşılar. Yield farming, teknik bilgi gerektirmese de risk yönetimi ve piyasa dinamiklerini anlamayı gerektirir.

Yield farming metrikleri

Yield farming performansını ölçmek ve doğru kararlar almak için belirli metrikler kullanılır. Bu metrikler, hem yeni başlayanlar hem de deneyimli yatırımcılar için rehber niteliğindedir:

• Yıllık Yüzde Oranı (APR): APR, bir yatırımın yıllık bazda sağlayacağı getiri oranını ifade eder. Ancak bu metrik, bileşik faiz kazançlarını hesaba katmaz. Daha sabit ve öngörülebilir bir kazanç modelini temsil eder.
• Yıllık Yüzde Getirisi (APY): APY, bileşik faizi de dikkate alan yıllık getiri oranıdır. Ödüllerin yeniden yatırılmasıyla elde edilen ek kazançları gösterir. Daha dinamik bir kazanç potansiyelini ifade eder.
• Kilitlenen Toplam Değer (TVL): TVL, bir DeFi protokolünde kilitli olan toplam fon miktarını ifade eder. Bu metrik, bir protokolün büyüklüğünü, güvenilirliğini ve popülerliğini ölçmek için kullanılır. TVL ne kadar yüksekse, platform o kadar güçlü kabul edilir.

Yield farming nasıl çalışır? Yield farming süreci

Yield farming’in çalışma prensiplerini anlamak, bu yöntemin avantajlarını ve risklerini değerlendirebilmek açısından önemlidir. Süreç, genel olarak şu adımlardan oluşur:

1. Likidite Havuzuna Katılım: Kullanıcılar, kripto varlıklarını bir DeFi platformundaki likidite havuzuna yatırır. Bu havuzlar, genellikle stablecoin’ler (örneğin USDT, USDC, DAI) veya diğer popüler kripto para birimleriyle oluşturulur.
2. Likidite Sağlayıcı Olma Varlıklarını havuza yatıran kullanıcılar, likidite sağlayıcı (liquidity provider) statüsü kazanır. Sağladıkları bu likidite, DeFi protokollerinin işlemlerini destekler.
3. Ödül Kazanımı Likidite sağlayıcıları, katkıları karşılığında platformun token’ları ile ödüllendirilir. Bu ödüller, genellikle APY (yıllık yüzde getirisi) oranına göre hesaplanır ve bileşik getiri elde etme imkânı sunar.
4. Ödüllerin Yeniden Yatırımı Kazanılan ödüller, kullanıcı tarafından tekrar aynı veya farklı bir likidite havuzuna yatırılabilir. Bu işlem, bileşik getiri elde etmek için kullanılır ve toplam kazancı artırır.
5. Farklı Havuzlara Geçiş Daha deneyimli kullanıcılar, farklı platformları ve havuzları analiz ederek kazançlarını optimize etmeye çalışır. Ancak bu süreç, riskleri artırabilir ve dikkatli bir strateji gerektirir.

Yield farming dünyasına adım atmak isteyenlerin bu aşamalardan önce güvenilir DeFi platformlarını ve likidite havuzlarını incelemesi de faydalı olacaktır. Platformların TVL, APY ve kullanıcı yorumlarına dikkat edilmelidir.

Yield farming ve staking arasındaki farklar

Yield farming ve staking, kripto dünyasında kazanç sağlamanın popüler yöntemlerindendir. Ancak birbirinden farklıdırlar. Staking, kripto varlıkların bir ağda belirli bir süre kilitlenmesiyle güvenlik sağlanır ve sabit bir getiri elde edilir. Daha düşük risk taşır. Yield Farming ise likidite sağlama veya borç verme yoluyla kazanç sağlanır. Daha yüksek kazanç sunabilir, ancak volatilite ve platform riski daha yüksektir.

İki uygulama arasındaki farkları şu şekilde sıralayabiliriz:

Yield farming neden popüler?

Yield farming’in popülerliği, kullanıcılarına sunduğu yüksek kazanç potansiyelinden ve DeFi ekosisteminin gelişimine sağladığı katkılardan kaynaklanmaktadır. Geleneksel banka tasarruf hesaplarındaki faiz oranları son derece düşük kalırken, Yield farming, merkezi olmayan finans ekosistemine katılanlara, varlıklarından daha iyi getiri elde etmeleri için bir yol sunuyor.

Ayrıca, Yield farming tekniklerinin kullanılması, blockchain’i iyileştirerek, DeFi’de kullanılan sistemlerin çoğunu güçlendirir.

Yield Farming’in faydaları ve riskleri

Faydaları

• Bileşik Getiri İmkânı: Ödüllerin yeniden yatırımıyla kazançlar katlanabilir.
• DeFi Katılımı: Yield farming, kullanıcıları DeFi projelerine aktif olarak dahil eder.
• Likidite Sağlama: Kullanıcılar, yalnızca kazanç sağlamakla kalmaz, aynı zamanda DeFi ekosisteminin büyümesine katkıda bulunur.

Riskleri

• Rug Pull: Proje geliştiricilerinin projeyi terk ederek fonlarla kaçması.
• Akıllı Sözleşme Güvenlik Açıkları: Hatalar ve saldırılar nedeniyle fon kaybı yaşanabilir.
• Volatilite: Kripto fiyatlarındaki dalgalanmalar, kazançları etkileyebilir.
• Düzenleme Riskleri: Yasal düzenlemeler, DeFi projelerinin işleyişini değiştirebilir.

Yield farming riske değer mi?

Ne kadar borç verdiğinize veya yatırdığınıza bağlı olarak, Yield farm kazançlı olabilir. Ancak riskleri göz ardı edilmemelidir. Yatırımcılar, bu yöntemi kullanmadan önce kapsamlı bir araştırma yapmalı ve yalnızca kaybetmeyi göze alabilecekleri miktarları yatırmalıdır.

Ayrıca, potansiyel yield farming kârınız, yield farming ödülünüz olarak aldığınız protokol token’ının fiyatına bağlıdır. Dahası, bugün aldığınız getiri ile yarın alacağınız getiri aynı olmayabilir.

Doğru strateji ve dikkatli bir risk yönetimi ile yield farming, dijital finans dünyasında yeni fırsatlar sunabilir. Ancak, her yatırımda olduğu gibi burada da temkinli hareket etmek en önemli başarı anahtarıdır.

Canlı piyasa verilerine buradan ulaşabilirsiniz.

Yazar Şerife Pekdoğru hakkında :

2019 yılında yaptığım yatırımla kripto sektörüne girdim. Aynı yıl blockchain teknolojisi hakkında yazmaya başladım ve şu anda KoinFinans’ta yazar olarak görev alıyorum. Kripto paralara ilişkin yasal düzenlemer takip ettiğim konuların başında geliyor.