Yatırım psikolojisi, yatırımcıların duyguları, düşünceleri ve davranışlarından kaynaklanan etkileri inceleyen bir alandır. Yatırımcıların kararlarını verirken duygusal faktörlerin önemli bir rol oynadığı bilinmektedir ve bu faktörler yatırımcıların getiri potansiyeli olan birçok fırsatı kaçırmasına veya aşırı risk almalarına neden olabilir.
Yatırım psikolojisi, yatırımcıların nasıl düşündüğü, nasıl hissettiği ve nasıl davrandığı ile ilgilidir. Bu alanda yapılan çalışmalar, yatırımcıların duygusal tepkilerini kontrol etmeleri ve kararlarına mantıklı bir şekilde yaklaşmaları için ipuçları sunar.
Gelin bu yatırım psikolojisine deneysel bakalım.
Yatırım psikolojisi alanında birçok deney yapılmıştır. Bu deneyler, yatırımcıların karar alma süreçlerini anlamak ve yatırım psikolojisi hakkında daha fazla bilgi edinmek için yapılmıştır.
Bir örnek olarak, 1980’lerde gerçekleştirilen bir deney, insanların kayıpları ve kazançları nasıl algıladığını ve bu algının kararları üzerindeki etkisini incelemiştir. Deneyde, katılımcılara 20 farklı senaryo sunulmuş ve her senaryoda kazanç veya kayıpların miktarı ve olasılıkları değişmiştir. Sonuçlar, insanların kayıpları kazançlardan daha fazla hissettiğini göstermiştir. Yani, bir yatırımcı, 100 TL kazanç elde ettiğinde, aynı miktarda kayıp yaşadığından daha fazla üzüntü hissedebilir. Bu da yatırımcıların risk yönetiminde zorlanmasına neden olabilir.
Başka bir deneyde, yatırımcıların bir hisse senedi piyasasında aynı hisse senedini satın aldıkları ve sonra kazançlarının veya kayıplarının açıklandığı bir senaryo kullanılmıştır. Bu deneyde, yatırımcılar kazandıklarında daha fazla risk almaya meyilli oldukları ve kaybettiklerinde daha az risk almaya meyilli oldukları bulunmuştur. Bu sonuç, yatırımcıların kazanma veya kaybetme durumuna göre risk toleranslarının değişebileceğini gösterir.
Bu iki deneyden çıkan ortak sonuç, yatırımcıların duygularının yatırım kararlarını etkilediğidir. İlk deneyde, insanların kayıpları kazançlardan daha fazla hissettiği ve bu nedenle risk yönetiminde zorlandığı görülmüştür. İkinci deneyde ise, yatırımcıların kazançlarında daha fazla risk almaya meyilli oldukları ve kayıplarda daha az risk almaya meyilli oldukları tespit edilmiştir. Bu sonuçlar, yatırımcıların karar alma süreçlerinde duygusal faktörlerin önemli bir rol oynadığını gösterir.
Yatırım Dünyasında FUD
FUD, “Fear, Uncertainty, and Doubt” (Korku, Belirsizlik ve Şüphe) kelimelerinin kısaltmasıdır. FUD, bir ürün, hizmet veya konu hakkında olumsuz veya yanlış bilgi yayarak, insanların korku, belirsizlik ve şüphe hissetmelerine neden olan bir taktiktir.
FUD kripto yatırımı dünyasında da karşımıza sıklıkla çıkar. Birileri, FUD taktiği kullanarak, bir yatırımın riskli olduğuna veya başarısız olacağına dair yanlış veya abartılmış bilgiler yayarak, yatırımcıların bu yatırıma yatırım yapmasını engellemeyi hedefleyebilir.
FOMO nedir?
FOMO, “Fear Of Missing Out” (Kaçırma Korkusu) kelimelerinin kısaltmasıdır. FOMO, genellikle bir sosyal olayın ya da popüler bir trendin veya fırsatın kaçırılması durumunda hissedilen kaygı, stres veya endişe hissidir.
FOMO hissi, yatırım dünyasında da sıklıkla görülür. Yatırımcılar, bir yatırım fırsatının kaçırılması durumunda pişmanlık yaşayabilirler ve bu nedenle hızlı kararlar vererek yatırım yapabilirler. Ancak, bu aceleci kararlar yanlış yatırım kararlarına yol açabilir.
Sonuç olarak:
FOMO ve FUD gibi duygusal tepkilere kapılmamak için yatırımcılar öncelikle yatırım yapacakları varlık hakkında iyi bir araştırma yapmalı ve temel analiz yaparak varlığın gerçek değerini belirlemeye çalışmalıdırlar. Ayrıca, paralarını yatıracakları varlığın risklerini de değerlendirmeli ve bir yatırım stratejisi belirlemelidirler. Yatırımcılar ayrıca, duygusal karar alma süreçlerinden kaçınmak için sabırlı olmalı, planlarına sadık kalmalı ve varlıklarını düzenli olarak takip etmelidirler. Bunun yanı sıra, yatırımcılar piyasaların dalgalanmalarına karşı hazırlıklı olmalı ve panik yapmadan piyasanın doğal bir dalgalanma olduğunu kabul etmelidirler. Tüm bu önlemler, yatırımcıların FOMO ve FUD gibi duygusal tepkilere kapılmadan daha sağlıklı kararlar vermelerine yardımcı olacaktır.
Güncel fiyat hareketini buradan takip edebilirsiniz.