Ünlü Ekonomist: Kripto Paraların Değeri Olmadığını Söylemek Yanlış!
-
Yazar :
Harvard Üniversitesi’nde ekonomi profesörü ve Uluslararası Para Fonu’nun eski baş ekonomisti olan Kenneth Saul Rogoff, hükümetlerin çok sayıda kripto para bazlı işlemin anonim olarak yapılmasına izin vermeyeceğini düşünüyor. Aynı zamanda bir satranç ustası olan ekonomist, Shailesh Menon’a verdiği röportajında, “Kripto para birimlerinin yaygın kullanım kazanması üzerine bahis oynamak distopya üzerine bir bahistir ve dünya çapında hükümetlerin çöküşüdür.” ifadelerini kullandı.
Kripto para birimlerinin geleceği ile ilgili düşüncelerini dile getiren Rogoff, işlevsiz ve savaştan zarar görmüş devletlerin dışında, kripto para birimlerinin dijital ödeme alanının kenarlarında kalacağı görüşünde. Ayrıca hükümetlerin, önemli miktarlarda işlemin anonim olarak yapılmasına izin vermeyeceğini düşünüyor. Ünlü ekonomist “Kripto paralar neden tüm dünyada hükümetleri ve merkez bankalarını üzüyor?” sorusuna şu yanıtı verdi:
“Bir ekonomi tamamen kripto para birimleriyle çalışıyorsa, ilgili hükümet vergileri toplamakta, düzenlemeleri uygulamakta ve suç faaliyetlerini sınırlamakta son derece zor zamanlar geçirecektir. Kuşkusuz, düzenlenmiş borsalardaki işlemler ile izlemesi daha zor olan P2P (PEER TO PEER) işlemler arasında ayrım yapmalıyız. Ancak, anonimliğin cazibesi kriptolardan çıkarıldığında, gerçekten kopyalanamayacak başka hiçbir avantajı yok.”
Bilindiği üzere, kripto para eleştirmenlerinin en sık dile getirdiği iddialardan biri de, kripto paraların hiç bir değere sahip olmadığı. Kimi yatırımcı kripto paraları ‘güvenli liman varlığı’ olarak görürken kimileri de değersiz olduğunu düşünüyor. Rogoff bu görüşe katılmıyor ve sırf destekleri olmadığı için kriptoların bir değeri olmadığını söylemenin yanlış olduğunu düşünüyor:
“Bir kripto para birimi, belirli işlem sınıflarını gerçekleştirmede benzersiz bir şekilde değerli olacaksa ve arzı sınırlıysa bir işlem aracı olarak değeri olabilir. Ve bir işlem aracı olarak değeri varsa, bir değer deposu olabilir. Ancak birkaç önemli nokta var. Birincisi, beklenen bir işlem kullanımı yoksa, kriptolar da iyi bir değer deposu değildir. İkincisi, kripto para birimlerinin yeni versiyonlarını yaratmak her zaman mümkün olduğundan, yaratılabilecek miktar için gerçekten bir sınır yoktur, dolayısıyla sınırlılık ve değer yoktur. Dayanıklı olduğu kanıtlanan eski kripto nesilleri bu nedenle daha değerlidir.”
Bunların yanında bazı hükümetler kendi dijital para birimlerini oluşturmak için adeta yarışa girmiş durumda. Bu yarışta Çin’in dikkat çektiğini söyleyebiliriz. Rogoff bu konuyla ilgili düşüncelerini şu şekilde dile getirdi:
“Dünyanın dört bir yanındaki merkez bankaları, sıradan insanların doğrudan merkez bankasında hak talebinde bulunmasına olanak tanıyan perakende dijital para birimleri kurmaya çabalıyor. Hangi modelin en iyi şekilde çalışacağını söylemek için henüz çok erken. Hem Çin hem de Hindistan dijital ödemelerde ABD’nin çok ilerisinde ve yakın vadede doların üstünlüğüne herhangi bir şekilde meydan okuma olasılığı bulunmasa da, ABD’nin bu kadar yavaş hareket etmesi, sonuçta sorunlu olabilir.”
