Ortalama Gerçek Aralık (ATR) nedir?
Ortalama Gerçek Aralık (ATR), J. Welles Wilder tarafından geliştirilen ve bir varlığın fiyat dalgalanmalarının derecesini ölçen teknik analiz göstergesidir. ATR, volatiliteyi analiz ederek yatırımcılara pozisyon giriş-çıkış noktaları, stop-loss seviyeleri ve risk yönetimi konularında rehberlik eder.
Ortalama Gerçek Aralık (ATR), teknik analizde bir varlığın belirli bir zaman dilimindeki fiyat dalgalanmalarının derecesini ölçmek için kullanılan bir göstergedir. J. Welles Wilder tarafından geliştirilen ATR, ilk olarak emtia piyasaları için tasarlanmış olsa da günümüzde hisse senedi, döviz ve kripto para gibi diğer finansal piyasalarda da yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu gösterge, bir varlığın fiyat yönünden ziyade volatilitesini, yani fiyat hareketlerinin genişliğini analiz eder.
Rehber İçeriği
ATR nasıl hesaplanır?
ATR, genellikle 14 periyotluk bir zaman dilimi üzerinden hesaplanır. Ancak, daha kısa zaman dilimleri daha hassas sonuçlar sağlarken, daha uzun zaman dilimleri daha genel bir perspektif sunar. ATR hesaplaması için üç farklı yöntemle elde edilen değerlerden en büyüğü kullanılır: Mevcut zirve fiyat ile önceki kapanış fiyatı arasındaki fark, mevcut dip fiyat ile önceki kapanış fiyatı arasındaki fark ve mevcut zirve fiyat ile mevcut dip fiyat arasındaki fark. Bu değerlerden en yükseği, ortalama alınarak ATR değeri oluşturulur. ATR grafiği düz bir çizgiyle temsil edilir ve piyasa volatilitesinin zaman içindeki değişimini görsel olarak anlamayı sağlar.
ATR değeri yükseldiğinde piyasanın daha volatil olduğu, düştüğünde ise daha sakinleştiği anlaşılır. Yükselen ATR, fiyat hareketlerinin daha geniş aralıklarda gerçekleştiğine işaret ederken, düşen ATR dar bir fiyat aralığını gösterir. Ayrıca fiyat yükselirken ATR de artıyorsa güçlü bir alım baskısı, fiyat düşerken ATR yükseliyorsa güçlü bir satış baskısı olduğu söylenebilir. Eğer bir destek veya direnç kırılması sırasında ATR yükselmiyorsa, bu kırılmanın sahte olma ihtimali yüksektir.
ATR nasıl kullanılır?
ATR, yatırımcıların pozisyon giriş ve çıkış noktalarını belirlemelerinde, stop-loss seviyelerini ayarlamalarında ve genel risk yönetimi stratejilerinde yardımcı olabilir. Örneğin, bir varlığın ATR değeri 2 dolar ise, yatırımcılar stop-loss seviyelerini bu değerin 1,5 veya 2 katı kadar bir mesafeye yerleştirebilirler. Ayrıca ATR, fiyat hareketlerinin gücünü ölçmek ve piyasanın volatilite seviyesine göre pozisyon büyüklüğünü ayarlamak için de kullanılabilir. Yüksek ATR değerleri, potansiyel büyük hareketlerin habercisi olabilir.
ATR’nin en büyük avantajlarından biri basit ve anlaşılır bir hesaplama yöntemine sahip olmasıdır. Ayrıca hisse senedi, kripto para ve emtia gibi farklı piyasalarda etkin bir şekilde kullanılabilir. Sahte fiyat kırılmalarını tespit ederek yatırımcıları yanıltıcı sinyallere karşı koruma potansiyeli taşır. Ancak ATR, fiyatın yönü hakkında doğrudan bilgi vermez; yalnızca volatiliteyi ölçer. Tek başına kullanıldığında yanıltıcı olabilir ve diğer teknik göstergelerle birlikte değerlendirilmesi gerekir. Ayrıca ATR, geçmiş verilere dayanır ve gelecekteki volatiliteyi doğrudan tahmin edemez.
Yatırımcılar ATR göstergesini farklı stratejilerle birleştirerek etkin kullanabilirler. Stop-loss seviyeleri belirlenirken ATR değerinin 1,5 veya 2 katı dikkate alınabilir. Trend doğrulama için ATR değerinin yükselmesi, fiyat hareketinin güçlü olduğuna işaret eder. Pozisyon büyüklüğü belirlerken ise yüksek ATR değerleri daha küçük pozisyonları, düşük ATR değerleri ise daha büyük pozisyonları işaret eder. Ayrıca ATR, diğer teknik göstergeler (örneğin RSI, MACD veya hareketli ortalamalar) ile birlikte kullanıldığında daha güvenilir sonuçlar sunar.
ATR’nin yatırım stratejilerindeki rolü
ATR, yatırımcıların piyasa volatilitesini anlamalarını ve daha güvenli yatırım kararları almalarını sağlar. Ancak tek başına bir strateji oluşturmak için yeterli değildir. Diğer göstergelerle birlikte kullanılarak daha sağlam ve kapsamlı analizler yapılmalıdır. Teknik analizde başarı, göstergelerin bir rehber olarak kullanılması ve yatırımcının piyasa koşullarına ve risk yönetimine odaklanmasıyla mümkündür. ATR’yi doğru bir şekilde analiz eden yatırımcılar, daha stratejik ve bilinçli yatırım kararları alabilirler.