Kripto Dünyasının Sıradaki Trendi Olabilecek Sosyal Tokenlar Nedir? Sosyal Tokenlar Nasıl Çalışır?

Kripto paralar temel olarak uluslararası ödeme, varlık ve değer aktarımı ve değer saklama aracı olarak blockchain (blok zincir) tabanlı olarak tasarlanan bir çözümdü. Blockchain teknolojisinin zamanla gelişmesi ile Bitcoin (BTC) ile başlayan kripto para serüveni zamanla ‘akıllı sözleşmeler’ ile çok daha ileriye taşındı ve merkeziyetsiz finansal araçlar ile yeni bir deneyim sunmaya başladı.

Sosyal tokenlar (social tokens) ise hem kripto ekosisteminde hızlı bir şekilde büyüyen hem de önemli bir boşluğu doldurma potansiyeli oldukça yüksek olan bir kripto varlık olarak ön plana çıkıyor.

Sosyal Token Nedir?

Sosyal tokenlar; bir markanın, topluluğun veya bir bireyin (ör. influencer veya sanatçı gibi) kişi ve kuruluşların para kazanmak, bağış toplamak, destek toplamak için kullanabileceği bir tür kripto varlık olarak ön plana çıkıyor. Sosyal medya hali hazırda birçok sanatçı, influencer, STK ve vakıf gibi kişi ve oluşumlara ev sahipliği yapıyor ve hatta destek, bağış toplanması için aracı oluyor. Bu sosyal medya platformlarına fon ve bağış gibi düzenli ya da tek seferlik ödeme sunan aracılar da eklenince aslında bu sektörün pek de yeni olduğunu söyleyemeyiz.

Sosyal tokenlar ise tam da bu noktada devreye giriyor ve blockchain’in temelinde yer alan ‘merkeziyetsiz’ duyguyu bu sektöre taşıyor.

Sosyal tokenlar iki türde karşımıza çıkıyor: ‘kişisel’ ve ‘yaratıcı’ tokenları. Bu kripto varlıklar, merkeziyetsiz ve blockchain tarafından güvence altına alınmıştır. Temel çalışma prensibi Bitcoin ve Ethereum gibi kripto varlıklardan farksız sayılır.

Kişilere veya yaratıcılara ait bu tokenlar, aslında paranın, kripto dünyasıyla birleşmesi sonucu ortaya çıkmış bir tür ’emek’ öğesidir ve emeğin biçimlerini değişme potansiyeline sahiptir. Bu sosyal tokenlar aynı zamanda bir topluluğa erişmenin bir yolu olarak da kullanılabilir. Bu açıdan baktığımızda sosyal tokenlar adeta bir ‘üyelik kartı’ gibi blockchain ağında değerlendirilebilir.

Sosyal tokenlar her ne kadar 2021’in sonlarında trendlere girmek için kendini zorlasa da aslında uzun süredir var olan bir şeydi. Örneğin ‘Seed Club’ isimli bir platform, sosyal tokenlar için bir kuluçka merkezi olarak ön plana çıkarken. Fyooz isimli bir platform ise sosyal tokenlar için bir pazara (marketplace) sahip. The Rally projesi ise token geliştirmeyi ve sadakat programlarının başlatılmasını ve tasarlanmasını sağlayan bir yardımcı platform olarak inşa edildi. BitClout; kullanıcıların, ünlülerin itibarına dayalı olarak kripto para birimi satın almalarına, takas etmelerine veya satmalarına olanak sağlayan bir platform.

Sosyal Tokenların, NFT’lerden Farkı Nedir?

Kripto para dünyasında popüler olan NFT’ler aslında sosyal token kategorisine bağlı bir oyuncu olarak çalışmaktalar. Sosyal tokenlar ve NFT’ler arasındaki temel var, varlıkların ‘değiştirilebilirliğidir’. NFT’ler bilindiği üzere ‘değiştirilemez tokenlar’ anlamına sahiptir ve bu nedenle her bir NFT benzersizdir. Sosyal tokenlar ise değiştirilebilir özelliktedir.

Sosyal tokenlar adeta bir para birimi, BTC, ETH gibi bir değere sahiptir. Bu açıdan bakıldığında her bir sosyal token biriminin karşılığı olan diğer bir FIAT para birimi veya bir kripto para birimi her zaman bellidir ve değişebilir. Ancak NFT’lerde durum farklıdır ve bir NFT tablosunun değeri eşssiz ve özgündür. Bu açıdan bakıldığında takas etmesi görece zordur çünkü değeri kişiye göre ve talebe göre değişebilir.

Daha basit bir şekilde özetlemek gerekirse sosyal tokenlar, bu varlıklara yatırım yapan tüm yatırımcılarına sanat eseri veya müzik parçası için aynı faydaları, ayrıcalıkları, hakları sağlayan bir yardımcı araçtır. NFT’ler ise bir sanatçının bir eserinin benzersiz haklarına sahip olmalarına yardımcı olur ve herkesin sahip olacağı hak benzersiz olabilir.

Sosyal Tokenlar Nasıl Çalışır?

Yetenekli bir sanatçı, influencer, komedyen, tiyatro oyuncu vb. kişi veya kişiler sosyal medyanın da yardımıyla bir topluluk oluşturabilir. Genellikle sosyal medya kanallarıyla oluşturulan bu topluluklar, blockchain dünyasında yer alan sosyal tokenlar ile bir sonraki seviyeye taşınabilir.

Örneğin bir sanatçı, sosyal tokenını yayınlayarak hem desteğini alırken bir merkezden yararlanmaktan kurtulabilir hem de destekçilerine eşssiz içerikler sunabilir. O sanatçıya inanan veya destek olmak isteyen kişi veya kişiler de bu tokenları erken bir aşamada satın alarak destek olabilir. Sanatçının popülaritesine ve topluluğun gücüne bağlı olarak yayınlanacak her bir sosyal token zamanla değer kazanabilir. Topluluk büyüdükçe daha çok token çıkartılabilir ve tokenın değeri artar.

Sosyal Token Kullanmanın Faydaları Nedir?

Sosyal tokenlar, blockchain ağında yer alması nedeniyle çok farklı kurgulanabilir ve ‘sadakat kartı’ gibi bir özelliğe kavuşturularak destekçi ile sanatçı arasında bir bağ kurularak, her iki taraflı teşvik arttırılabilir.

Buna ek olarak sosyal tokenların blockchain üzerinde yer alması tüm işlemlerin şeffaf ve müdahale edilemez olmasına yardımcı olur.

Sanatçıyı destekleyen yatırımcılar, destek sağlarken bir yandan da hem özel içeriklere ulaşabilir hem de bir yatırım yapabilir.

Merkezlerin ortadan kaldırılmasını veya azaltılmasını amaçlayan Web 3.0 teknolojisinde sosyal tokenların payı beklenenden çok daha fazla olabilir.

Sosyal Token Örnekleri ve Sosyal Tokenların Geleceği

Sosyal tokenlar hızlı bir şekilde artış göstermeye başladı ve birçok ülkeden ünlü insanlar ve sanatçılar tarafından oluşturulmaya başlandı. Örneğin daha önce NBA’de yer alan Greg Oden, ODEN isimli tokenını yayınlarken, belirli uzmanların bir araya gelerek oluşturduğu Friends With Benefits (FWB) ekibi Jump into Web 3.0 (JUMP) isimli tokenı çıkardı.

Sosyal tokenların geleceği ise birçok kişi tarafından oldukça olumlu. Real Vision CEO’su Raoul Pal, kripto varlıklar için sonraki büyük trendin sosyal tokenlar olacağını düşünüyor ve önümüzde 5-10 yıl içerisinde trilyon dolarlık bir sektör haline gelebilir.

Pal, “(Sosyal tokenlar) Gördüğüm en büyük şey, hepimiz kriptonun ne kadar büyük olduğunu biliyoruz, ancak kripto içinde topluluk tokenları tüm iş modellerini değiştirecek” açıklamasını yapmıştı.

Sorumluluk reddi beyanı: Burada yazılanlar bir yatırım tavsiyesi değildir. Kripto para yatırımları, yüksek riskli yatırımlardır. Her yatırım kararı kişilerin kendi sorumluluğu altındadır. Son olarak Koinfinans ve bu içeriğin yazarı, kişisel yatırım kararlarından sorumlu tutulamaz.

Yazar Hasan Hüseyin Lif hakkında :

Ekonomi, blockchain ve kripto para alanlarında uzmanlaşmış bir yazar olarak, dijital finans dünyasındaki yenilikleri yakından takip etmekteyim. Üç yılı aşkın bir süredir KoinFinans bünyesinde kripto para piyasasına ilişkin güncel haberler, analizler ve sektörel gelişmeler üzerine içerikler üretmekteyim. Blockchain teknolojisinin ekonomik yapılar üzerindeki etkilerini, DeFi, NFT'ler ve merkez bankası dijital paraları gibi yenilikçi alanları kapsayan derinlemesine analizler sunarak sektördeki dönüşümleri değerlendirmekteyim. Kripto ekonomisinin geleceğine yönelik öngörülerimle, okuyuculara bilgi aktarımını amaçlamakta ve sektöre katkı sağlamaktayım.