Iceberg orger (buzdağı emirleri) nedir?

Yayınlanma: 17-11-2024 19:16

Finansal piyasalar doğası gereği hassas ve değişken yapılardır. Katılımcılar, anlık dalgalanmalar ve olumsuz haberler nedeniyle panikleyebilir ve bu panik bazen bireysel yatırımcıları aşarak tüm piyasayı etkileyebilir. Bu tür durumların önüne geçmek için geliştirilen stratejik araçlardan biri de buzdağı emridir (iceberg order). Bu yazıda, buzdağı emirlerinin ne olduğu, nasıl çalıştığı ve finansal piyasalardaki rolü detaylı bir şekilde ele alınacaktır.

Buzdağı Emri (Iceberg Order) Nedir?

Buzdağı emri, büyük bir işlem emrinin küçük parçalara bölünerek piyasada işlem görmesini sağlayan bir stratejidir. Bu yöntem, büyük miktardaki işlemlerin piyasa üzerindeki etkisini sınırlamak amacıyla kullanılır. Örneğin, bir yatırımcının 50.000 Bitcoin alması gerektiğini düşünelim. Bu miktarda bir işlemin tek seferde yapılması, piyasada ani fiyat değişikliklerine ve geniş çaplı paniklere yol açabilir. Bunun yerine, bu işlem 1.000 BTC’lik küçük dilimlere bölünerek gerçekleştirilirse hem piyasa dengesi korunur hem de işlem dikkat çekmeden tamamlanır.

Bu stratejinin adı, “buzdağının görünen kısmı” deyiminden gelmektedir. Yüzeyde küçük bir emir görülürken, bu emrin ardında çok daha büyük bir işlem saklıdır.

Neden Buzdağı Emirlerine İhtiyaç Duyulur?

Buzdağı emirleri, hem büyük hem de küçük yatırımcılar için daha stabil bir piyasa ortamı yaratır. Bunun birkaç temel nedeni vardır:

1. Piyasa Manipülasyonunu Önler: Büyük işlemler genellikle fiyat manipülasyonlarına neden olabilir. Buzdağı emirleri bu etkiyi sınırlandırır.
2. Panikten Kaçınılır: Özellikle kripto para piyasaları gibi volatiliteye açık alanlarda, büyük işlemler yatırımcıları paniğe sevk edebilir. Bu strateji, bu tür tepkilerin önüne geçer.
3. Denge Sağlar: Arz ve talep dengesi korunur ve piyasa koşulları bozulmaz.

Buzdağı Emirleri Nasıl Çalışır?

Buzdağı emirleri, genellikle doğrudan piyasa erişimi (Direct Market Access – DMA) sunan gelişmiş ticaret platformları üzerinden gerçekleştirilir. İşlemler sırasında bir yatırımcı, işlem platformunda emir tipini buzdağı emri olarak seçer. Yatırımcının girdiği toplam işlem miktarı, daha küçük dilimlere bölünerek belirli bir sırayla piyasaya yerleştirilir.

Örnek İşleyiş:

Bir yatırımcının toplamda 1.000 BTC almak istediğini düşünelim. Bu işlem, platform tarafından otomatik olarak 10 veya 5’lik küçük emirler halinde piyasaya yerleştirilir. Böylece işlem, dikkat çekmeden ve piyasa üzerinde büyük bir dalgalanma yaratmadan tamamlanır. Ancak, buzdağı emirlerinin her platformda sunulmadığını ve yalnızca gelişmiş erişim sağlayan platformlarda mümkün olduğunu unutmamak gerekir.

Aşağıda buzdağı (iceberg) seçeneği olan bir işlem görebilirsiniz:

Kimler Buzdağı Emri Kullanır?

Buzdağı emirleri genellikle büyük kurumsal yatırımcılar tarafından tercih edilir. Bu yatırımcılar, büyük miktarlarda alım-satım işlemi yaparak piyasa üzerinde ciddi etkiler yaratabilecekleri için bu yöntemi kullanırlar.

Piyasa yapıcılar da buzdağı emirlerini sıkça kullanır. Emir defterlerinde sadece küçük bir kısmı görünen bu işlemler, genellikle Seviye-2 emir defterlerinde detaylı olarak izlenebilir. Seviye-2 defterler, bir borsadaki tekliflerin fiyat, hacim ve zaman bilgilerini içerir.

Küçük ölçekli yatırımcılar için buzdağı emirleri pek yaygın bir uygulama değildir. Bunun temel nedeni, bu işlemlerin genellikle büyük sermaye gerektirmesi ve küçük yatırımcılar için bu düzeyde bir stratejiye ihtiyaç duyulmamasıdır.

Sonuç

Buzdağı emirleri, finansal piyasalarda dengeyi sağlamak ve büyük işlemlerin yaratacağı olumsuz etkileri önlemek için etkili bir araçtır. Kripto para piyasalarındaki volatilite dikkate alındığında, bu tür stratejiler hem piyasa yapıcılar hem de büyük yatırımcılar için vazgeçilmez hale gelmiştir. Bu yöntemler, yalnızca piyasanın istikrarlı kalmasına yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda tüm katılımcılara adil bir işlem ortamı sunar.

Geleneksel finansal piyasalardan kripto para dünyasına uzanan bu strateji, günümüzün karmaşık ticaret ortamında yatırımcıların güvenliğini ve piyasaların sürdürülebilirliğini sağlamada önemli bir rol oynamaktadır.

Canlı piyasa verilerine buradan ulaşabilirsiniz.

Yazar Şerife Pekdoğru hakkında :

2019 yılında yaptığım yatırımla kripto sektörüne girdim. Aynı yıl blockchain teknolojisi hakkında yazmaya başladım ve şu anda KoinFinans’ta yazar olarak görev alıyorum. Kripto paralara ilişkin yasal düzenlemer takip ettiğim konuların başında geliyor.