Finansal Sistem Değişikliği Nasıl Gerçekleştirilebilir? Şant Manukyan Açıkladı
Şant Manukyan geçtiğimiz gün, merkez bankası dijital para (CBDC) konusuyla ilgili fikirlerini paylaştı. Dijital dolar fikriyle de oldukça popüler hale gelen CBDC oluşumları, birçok uzmanın ve yatırımcının mercek altına aldığı bir konu.
Şant Manukyan konuyla ilgili ilk olarak üç önemli teknolojiye vurgu yaptı, bunlar; internet, kişisel anahtar şifrelemesi ve Blockchain. Bunların bir araya gelmesiyle yeni bir para biriminin ortaya çıkarıldığını söyledi. Merkez bankası dijital para birimlerini daha geniş kesimlere yayma ihtiyacının nedenleriyle ilgili olarak; teknolojinin gelişimini, para politikalarına uyum sağlamak gerekliliğini ve ekonominin yapısı değiştikçe para kavramının da değişmesi gerektiğini dile getirdi. Ardından CBDC kullanım şekillerine (doğrudan, dolaylı) değindikten sonra şunları ekledi:
“Dijital merkez bankası parasına geçmemiz bir sistem değişikliği değildir. Nasıl ki, kredi kartının gelmesi ya da artık telefonla ödemelerin yapılıyor olması bir sistem değişikliği değilse, CBDC’ye geçmemiz de bir sistem değişikliği değil.”
Peki burada nasıl bir problemle karşı karşıyayı? Manukyan’a göre problem rezerv para birimi kavramında. Rezerv para birimi Bitcoin olmuş olsa da, bu kriz yaşanmayacağı anlamına gelmez. Çözümün Bitcoin ya da altın standartına gitmek olmadığını belirten uzman geçtiğimiz yıllarda ortaya atılan, 30 tane emtiayı baz alan para birimi fikrine de değindi. Şu anki asıl sorun için şunları dile getirdi:
“Şu anki krizde iki noktanın problematik olduğunu gördük. Birincisi; FED’e global bir merkez bankası muamelesi yapıyoruz ama FED yerel bir merkez bankası. (…) İki, başkasının kontrolünde olan para birimi rezerv olduğu zaman kriz anında o rezervin yeterli olmadığını görüyoruz.”
Sonuç olarak Manukyan şu an ki olması gereken sistem değişikliğini “A para biriminden B para birimine geçmek” değilde uluslar üstü bir yapıya gitmek olduğunu dile getirdi.