Rehber İçeriği
EOS Nedir?
EOS, rekor kıran ICO’su ve benzersiz özellikleri nedeniyle medyada yoğun olarak yer alan yeni nesil bir blockchain ekosistemidir. Daha da önemlisi, EOS.IO ekosistemi, akıllı sözleşmelerin programlanmasını, entegrasyonunu ve merkezi olmayan uygulamaların (dApps) geliştirilmesini basitleştirmek amacıyla pazara girmiştir.
EOS.IO platformunun en şaşırtıcı yönlerinden biri, benzersiz yapısı sayesinde işlem ücretlerini neredeyse tamamen ortadan kaldırmasıdır. Ek olarak, platform büyük ölçüde ölçeklenebilirdir. Raporlar, EOS.IO’nun saniyedeki işlem sayısı açısından Visa gibi başlıca kredi kartlarından daha iyi performans gösterebileceğini doğruluyor. Bu şekilde EOS, Dapp geliştiricileri için mükemmel bir temel sağlar.
EOS, var olan en popüler blockchainlerin bazılarının en takdire şayan özelliklerini bir araya getirir. Geliştiriciler, protokolün Ethereum’da bulunan programlama kolaylığı ile birlikte Bitcoin güvenliğine ve Ripple’ın yeteneklerini aşan bir ölçeklenebilirliğe sahip olduğunu iddia ediyorlar.
Ancak EOS genel olarak Ethereum’dan çok farklıdır. Ethereum’un nihai hedefi tamamen merkezi olmayan, değişmez ve kurcalamaya karşı korumalı(dayanıklı) bir temel oluşturmakken, EOS sosyal bir blockchain olarak çalışmak için aktif olarak bir insan unsuru getirmeye çalışır. EOS blockchaini, değişmez bir çerçeve yerine şekillendirilebilir bir demokrasi olarak çalıştırılır.
Bu mantıkla, insan unsurunu zaten blockchainden tamamen kaldıramazsınız, öyleyse neden onu kabullenmeyesiniz? Bu alışılmadık özellik, EOS’un çok tartışmalı bir proje olmasının nedenlerinden biridir.
EOS Tarihi
EOS’un tarihi, şirketin Whitepaper’ının yayınlanmasıyla 2017’de başlıyor. EOS’un arkasındaki çekirdek ekip, EOS.IO’dur. CEO’su Brendon Blumer olan EOS.IO, özel blockchain firması Block.one’un bir yan kuruluşudur. Block.one’in Baş Teknoloji Sorumlusu, Proof of Stake ve merkezi olmayan özerk kuruluşların, yani DAO’ların yaratıcısı, kripto yıldızı Daniel Larimer’den başkası değildir.
EOS, 1 Haziran 2018’de piyasaya sürülen blockchain tabanlı bir açık kaynaklı yazılımdır. Bir yıl süren ICO, resmi olarak 26 Haziran 2017’de başladı. Lansmanını takip eden yıl boyunca Block.one tarafından bir milyar token, ERC-20 token olarak dağıtıldı. EOS ICO’sunda 4 milyar doların üzerinde bir kazanç sağladı. Bu fonlar doğrudan EOS blockchaininin ve ekosisteminin tamamlanmasına gitti.
EOS Nasıl Çalışır?
EOS ekosistemi, tam özellikli bir kimlik doğrulama sistemi içerir. Geliştiriciler, kullanıcı hesaplarını programlayabilir ve her hesaba doğrudan EOS panelinden önceden belirlenmiş bir izin düzeyi verebilir. Bu, bugün çoğu Dapp için kritik bir bileşendir.
Ek olarak, platform, işletmelerin veritabanı erişimini ağdaki herkesle paylaşmasına olanak tanır. Aynı şekilde şirketler de EOS ağından veri alabilir ve verileri yerel olarak depolamayı seçebilir. Bu stratejide, şirket arzu edene kadar veriler blockchainin dışında kalır.
Bulut Depolama
EOS.IO, dApp geliştiricilerine, pazara yönelik her şeyi kapsayan yaklaşımının bir parçası olarak hem sunucu barındırma hem de bulut depolama sağlar. EOS.IO ekosisteminin bu kritik bileşenleri, onu günümüzün en hızlı büyüyen Dapp protokollerinden biri haline getiriyor.
Bu düzen, geliştiricilerin uygulamaları kolaylıkla oluşturmasına ve dağıtmasına olanak tanır. Barındırma, bulut depolama ve indirme bant genişliği gibi özellikler, geliştirmeyi çocuk oyuncağı haline getirir. Bu yaklaşım, geliştiricilerin donanım kaygıları yerine Dapp’lerinin işlevlerine odaklanmalarını sağlar.
Yeni Bir Konsensüs Türü
EOS platformunun geliştiricileri, Bitcoin blockchaininde bulunan güce aç konsensüs mekanizması Proof of Work’den uzak durmaya karar verdi. Karmaşık matematiksel denklemleri tamamlamak için birbiriyle rekabet edecek bir bilgisayar gerektirir. Bu denklemin çözülmesi sırasında kullanılan hesaplama gücünün bu kullanımı, doğrudan daha fazla enerji tüketimine eşittir.
Proof-of-Stake (PoS)
EOS, “proof of stake” adı verilen model üzerine kurulmuştur. Bu, EOS blockchaini oluşturan bilgisayar ağının, her katılımcının sahip olduğu token sayısına göre organize edildiği anlamına gelir. Birisi ne kadar çok token tutarsa, EOS ağında veri depolamada ve çözümlemede oynadıkları rol o kadar büyük olur. Bu, genellikle blok zinciri için geliştirilen ve “proof of work” adı verilen modelden daha verimli olarak kabul edilir.
EOS bu şekilde saldırganları caydırabilir. Ağa saldırmak isteyen herkesin önce büyük miktarda EOS satın alması ve paralarını yatırması gerekir. Sonunda, ağ tehlikeye atılırsa, yalnızca kendilerine de zarar vermiş olurlar.
Bitcoin’in bu görevi yerine getirme yolu, aralıklarla blockchainindeki her işlemi sürekli olarak onaylayan node’ların kullanılmasıdır. Bu strateji son derece güvenli olsa da, bazı ciddi ölçeklenebilirlik endişelerini beraberinde getirmektedir.
Yeni Bir Yaklaşım
EOS, bu endişelerden ilginç bir şekilde kaçınır. Platform, blockchainin tüm durumu yerine her işleme ayrı ayrı odaklanır. EOS.IO node’ları, ağ durumunun saf kaldığından emin olmak için olay serisini doğrular.
Node’lar yeniden başladığında, blockchainin tüm durumunu tamamen yeniden onaylarlar. Bu şekilde, blockchainin toplam durumunu doğrulamak bir PoW sistemine göre daha uzun sürer. Bununla birlikte, çoğu node olay dizisini basitçe doğruladığından, ağ saniyede binlerce işlemi idare edebilir. Buna karşılık, BTC saniyede yalnızca 7 işlemi gerçekleştirebilir.
Blok Süreleri
EOS protokolüyle ilgili her şey performansı en üst düzeye çıkarır. Örneğin, her 0.5 saniyede bir, işlem blokları üretilir. Bitcoin’de blok onayı 10 dakika sürer. Ek olarak, EOS bu blokları döngülere ayırabilir. Bu yeniden yapılandırma, işlemlerin ortasında işlemleri göndermenize ve yanıtlamanıza olanak tanır. Özünde, EOS, onay mesajının gönderilmesi için gereken sürede işlemleri tamamlayabilir.
Yönetişim
EOS, sistemi yöneten karşılıklı olarak kabul edilen kuralların bir anayasasının yanı sıra, oylama süreçleri aracılığıyla gerektiğinde bu kuralları değiştirme sürecine dayanan bir yönetişim yapısına sahiptir. Birçok kripto para birimi, belirli bir durumda ne yapılması gerektiği konusunda fikir birliğine varmakta çok zor zamanlar geçiriyor (örneğin, Ethereum ile yukarıdaki örnek), ancak EOS’un bu soruna zarif bir çözümü var gibi görünüyor.
EOS.IO sisteminde blok üreticilerinin ağın yönü üzerinde çok fazla kontrolü vardır. Bu blok üreticileri ilgili konularda oy kullanır. Bu sorunlar, hangi işlemlerin onaylandığını veya bir uygulamanın doğru çalışıp çalışmadığını içerebilir.
Oylama hakları, bireysel uygulamaların kaynak kodundaki değişiklikler gibi temel ağ sorunlarını da kapsar.
EOS Token
EOS token, blockchaine güç veren token’ın adıdır. EOS token’ları, gerçekte rakiplerinden farklıdır ve herhangi bir işlevi yerine getirmezler. Bunun yerine, platformda uygulamalar geliştiren geliştiriciler, kendi özel uygulamaları için gereken belirteçleri oluşturmak için bunları kullanır. Ethereum’a benzer şekilde, EOS coin ağdaki uygulamaları çalıştırmak için kullanılır ve EOS blockchainini kullanmaya başlamak isteyen kişiler için gereklidir.
EOS’un Avantajları
Daha Az Hard Fork Riski
Haziran 2016’da DAO adlı Ethereum tabanlı bir organizasyonda token hırsızlığına yol açan bir hack sırasında, Ethereum’un tüm blok zinciri geçici olarak kapatıldı. Durumun nasıl ele alınacağına dair çok fazla tartışma vardı ve topluluk ikiye bölündü. Sonuç, iki Ethereum (Ethereum ve Ethereum Classic) üreten bir hard fork’du. Bunun EOS ile olması muhtemel değildir, çünkü bir dApp hatalı bulunursa, düzeltilene kadar blok üreticileri tarafından basitçe dondurulabilir.
Geliştiriciler İçin Kullanım Kolaylığı
EOS, veritabanı şemaları, rol tabanlı izinler ve dApp oluşturmayı kolaylaştıran diğer yerleşik işlevlerin yanı sıra, dApp’lerin basitleştirilmiş gelişimi için bir web araç seti içerir.
Ücretsiz İşlemler
Ethereum ve diğer birçok blockchain, kullanıcıların işlem göndermek için ücret ödemesini gerektirir. Öte yandan EOS, dapp geliştiricileri tarafından sunulan ve ücretlendirilen hizmetlere bağlı olarak ücretlerin nasıl ödeneceğini belirlemek için yukarıda belirtilen blok üreticisi modelini kullanır.
EOS İyi Bir Yatırım mı?
EOS’un potansiyeli, standart blockchain tabanlı ağlarla bağlantılı sorunları ele almayı hedeflediği için çok büyük görünüyor. Sektörleri alt üst etme potansiyeli göz önüne alındığında, EOS, gelecekte muazzam bir artı potansiyele sahiptir ve her yatırımcının portföyünde bir yeri olması beklenebilir. EOS’a ne kadar yatırım yapılacağı, yatırımcının risk iştahına ve coinle ilgili yaptıkları araştırmanın sonucuna bağlıdır.
EOS’un benzersiz özelliklerinin ve son derece deneyimli geliştirici ekibinin birleşimi, bunu kripto alanındaki en çok saygı duyulan projelerden biri haline getiriyor. Bu konseptin arkasındaki geliştiriciler, dApp programlama deneyimini olabildiğince kolaylaştırmak için gereken hemen hemen her şeyi düşündüler. Bu nedenle, EOS ekosisteminin önümüzdeki yıllarda genişlemesini bekleyebilirsiniz.
EOS sektörün dört bir yanından destek almaya devam ediyor. Şimdilik EOS, dApp’leri kitlelere güvenli ve emniyetli bir şekilde getirme hedefine odaklanmış görünüyor.
Sorumluluk reddi beyanı: Burada yazılanlar bir yatırım tavsiyesi değildir. Kripto para yatırımları, yüksek riskli yatırımlardır. Her yatırım kararı kişilerin kendi sorumluluğu altındadır. Son olarak Koinfinans ve bu içeriğin yazarı, kişisel yatırım kararlarından sorumlu tutulamaz.