DeFi Nedir? DeFi Token’larına Dair Bilmeniz Gerekenler!
Bugün sizlerle defi terimini ve projelerini konuşacağız. Bu yazıda defi hakkında herşeyi bulabileceksiniz. Defi nedir, defi ne zaman hayatımıza girdi, defi hangi sahalarda işimize yarar, defi projeleri nelerdir gibi defi hakkındaki birçok soruya cevap bulabileceksiniz.
Kripto para birimi sektöründe büyük ilgi çeken bir alan olarak DeFi veya merkezi olmayan finans, son dönemin çok konuşulan konularının başında yer alıyor. Bu terim esasında, bir banka veya avukat gibi aracılara ihtiyaç duymayan ve bunun yerine online blockchain teknolojisini, otomatik olarak uygulanabilir anlaşmalar olan akıllı sözleşmeleri kullanan finansal hizmetleri ifade ediyor.
DeFi adeta bir “çılgınlık” olarak patlama yarattı, DeFi akıllı sözleşmeler için kullanılan tüm takas edilebilir token’ların değerinde (piyasa değeri) büyük bir artışa neden oldu. Şu an çok sayıda token, bir yılda üç veya dört kattan daha fazla değer kazandı. Bunlara geçmeden önce ilk olarak DeFi’ın ne olduğunu anlamakta yarar var.
DeFi Nedir?
Merkezi olmayan (Decentralized) ve finans (Finance) kelimelerinin kısaltmasından meydana gelen DeFi, başta da söylediğimiz gibi herhangi bir merkeze ya da otoriteye ihtiyaç duymayan finansal yapıya denir. Temelde blockchain ağları üzerine inşa edilmiş olan DeFi, paranın dijitalleşmesi adına önemli bir zemin oluşturmaktadır.
Çoğu kişinin yakından takip ettiği Bitcoin ve Ethereum gibi kripto paralar, bilindiği üzere kendi ağları üzerine inşa edilmiştir. Bu ağlar da, merkezden ya da herhangi bir kurum tarafından kontrol edilmez, dolayısıyla DeFi yapılarına örnek olarak gösterilebilir.
Akıllı sözleşmeler, konsensüs protokolleri ve merkezi bulunmayan uygulamalar (Decentralized Application – DApp), merkeziyetsiz finans yapılarının önemli yapı taşlarıdır.
Peki DeFi ile hedeflenen ne? Çoğunluğu Ethereum blockchain ağına dayanan DeFi, aslında 11 yıl önce bitcoin ile başlayan yıkıcı finansal teknolojideki devrimin bir sonraki adımıdır. Şu an geleneksel finans yapılarında, sistem merkez bankaları tarafından kontrol edilen para birimleri üzerine inşa ediliyor. Bizlerin, paramızı kullanmak adına bankalara ve finansal aracı kurumlara ihtiyacımız var. Kontrolün bizde olmamasının yanı sıra bir de hizmet için ekstra para ödemek durumunda kalıyoruz.
İşte, geleneksel finans yapısının bu negatif yönlerinin hiçbiri DeFi dünyasında yer almıyor. Blockchain teknolojisi sayesinde tüm işlemler şeffaf, güvenli ve takip edilebilir hale geliyor. Paramızın, tabidolayısıyla ekonominin kontrolü de bizim elimizde oluyor.
Bunların yanında DeFi’ın kullanılabileceği pek çok alan var. Sınır ötesi para transferi, kredi çözümleri ya da tokenlaştırma gibi. DeFi tam anlamıyla geleneksel piyasanın değiştirilmesi için kurulmuş bir sistem. Yani siz DeFi protokolleri aracılığıyla aynı bankalarda olduğu gibi mevduat getirisi elde edebilir veya kredi çekebilirsiniz. Çektiğiniz kredi ile başka bir yere para yatırabilir ve hatta bu paradan faiz bile elde edebilirsiniz.
DeFi Token’ları
Şu an hâlâ piyasaya sürülmeye devam eden pekçok DeFi projesi var. Tabi bu projelerinin sahip olduğu ağ için oluşturduğu coin’leri var. Esasında pekçok kişinin ilgisini çeken kısım da bu. Şöyle örnek vermek gerekirse Yearn.finance‘ın yönetim token’ı YFI’ı eminiz ki çoğunuz duymuştur. Yearn Finance’ın kendi yaratıcısının, finansal değeri olmaması amaçlanarak oluşturulan YFI token’ı şu anda 20.000 dolar civarında işlem görüyor. İşte esas “çılğınlık” olarak bahsedilen kısım burası. Sıfır değer biçilen coin’in ulaştığı devasa değer.
Bu çılgınlığın ortasında borsalar da kenarda beklemedi ve pekçok coin’i listelemeye başladı. Bunlarda fiyatta katalizör etkisi yarattı. Son olarak CoinMarketCap verilerine göre piyasa değeri açısından en iyi DeFi token’larının listesini aşağıda görebilirsiniz.
- Chainlink
- Wrapped Bitcoin
- DAI
- Aave
- Yearn.finance
- Maker
- Synthetix Network Token
- Uma
- Uniswap
- Compound