Bitcoin Taproot güncellemesi nedir?

Yayınlanma: 05-02-2025 18:00 Son güncellenme: 05.02.2025 - 19:00

Bitcoin, merkeziyetsiz ve güvenli bir dijital varlık olarak gelişimini sürdürürken, ağın ölçeklenebilirliği, gizliliği ve işlem verimliliğini artıran güncellemeler de kaçınılmaz hale gelmektedir. Bu bağlamda, Taproot güncellemesi, Bitcoin ağının en önemli yükseltmelerinden biri olarak kabul edilir. Schnorr imzaları, Merklized Abstract Syntax Tree (MAST) ve gelişmiş gizlilik özellikleriyle Taproot, Bitcoin’in kullanım alanlarını genişleten önemli bir adımdır.

Bitcoin taproot güncellemesi nedir?

Taproot, 2021 yılında Bitcoin Improvement Proposal (BIP) 341 olarak önerilmiş ve Kasım 2021’de Bitcoin ağına entegre edilmiştir. Bu güncelleme, özellikle işlem gizliliği, akıllı sözleşme geliştirme ve blok alanı verimliliği gibi konulara odaklanmaktadır. Segregated Witness (SegWit) ve Schnorr imzaları gibi öncül teknolojilerle entegre çalışarak Bitcoin’in daha ölçeklenebilir ve gizli bir hale gelmesini sağlar.

Özellikle çoklu imza (multisig) işlemleri ve akıllı sözleşmeler için önemli değişiklikler sunan Taproot, karmaşık işlemleri standart işlemler gibi gösterebilir ve böylece ağ üzerindeki tüm işlemlerin daha az ayırt edilebilir olmasını sağlar. Bu sayede, Bitcoin işlemlerinin izlenmesi ve analiz edilmesi daha zor hale gelir.

Taproot’un getirdiği temel yenilikler

Taproot, Bitcoin ağında üç temel değişiklik sunar:

1. Schnorr imzaları: Daha verimli, güvenli ve gizli dijital imza mekanizması sunar.
2. MAST (Merklized Abstract Syntax Tree): Akıllı sözleşmelerin daha verimli ve gizli çalışmasını sağlar.
3. gelişmiş gizlilik ve işlem verimliliği: Daha küçük işlem boyutları ve düşük işlem ücretleriyle ölçeklenebilirliği artırır.

Bu yenilikler, Bitcoin ağının hem bireysel kullanıcılar hem de kurumsal aktörler için daha verimli bir şekilde kullanılmasını mümkün kılar.

Schnorr imzaları: bitcoin’in yeni dijital imza standardı

Bitcoin, uzun yıllardır Elliptic Curve Digital Signature Algorithm (ECDSA) ile işlem imzalama yöntemi kullanıyordu. Taproot güncellemesiyle birlikte Schnorr imzaları (BIP 340) kullanıma sunuldu. Schnorr imzaları, matematiksel olarak doğrusallık özelliğine sahip olduğu için çoklu imza işlemlerini (multisig) tek bir imzaya dönüştürerek işlem boyutlarını küçültür.

ECDSA’da çoklu imza işlemleri her imzayı ayrı ayrı içermek zorundayken, Schnorr ile tüm imzalar tek bir birleşik imzaya dönüştürülerek blok alanı kullanımı optimize edilir. Bu da işlem ücretlerini düşürerek ağın daha verimli çalışmasını sağlar.

MAST ile akıllı sözleşmelerin optimizasyonu

Bitcoin’deki akıllı sözleşmeler, genellikle büyük ve karmaşık işlem verileri içerir. Taproot güncellemesi ile birlikte Merklized Abstract Syntax Tree (MAST) yöntemi kullanılarak akıllı sözleşmelerin blok zincirine kaydedilen kısmı minimal hale getirilmiştir.

Önceden, Bitcoin akıllı sözleşmeleri tüm koşulları ifşa etmek zorundayken, MAST ile sadece gerçekleşen koşul açıklanır. Örneğin, bir işlemde üç farklı kilit açma yöntemi varsa, geleneksel yöntemde üçünün de kaydedilmesi gerekirken, MAST yalnızca kullanılan yöntemi kaydederek gizliliği ve işlem verimliliğini artırır.

Taproot’un bitcoin ağında gizliliğe etkisi

Taproot, Bitcoin işlemlerinin daha az ayırt edilebilir olmasını sağlayarak ağın genel gizliliğini artırır. Önceden, multi-sig işlemleri ile standart işlemler arasında belirgin farklar bulunuyordu. Taproot ile birlikte tüm işlemler aynı yapıya bürünerek bir multisig işlemi ile basit bir cüzdandan yapılan transferi ayırt etmek neredeyse imkansız hale gelir.

Bu özellik, özellikle gizlilik odaklı kullanıcılar ve kurumsal aktörler için önemli bir avantaj sunar. Lightning Network gibi ikinci katman çözümleri de Taproot’un sunduğu gizlilik avantajlarından faydalanarak Bitcoin’in daha özel ve güvenli bir hale gelmesine katkıda bulunur.

Taproot’un bitcoin işlem ücretleri üzerindeki etkisi

Taproot’un sunduğu Schnorr imzaları ve MAST, işlem boyutlarını küçülterek blok alanının daha verimli kullanılmasını sağlar. İşlem boyutlarının küçülmesi, madencilerin blok başına daha fazla işlemi dahil edebilmesi anlamına gelir ve bu da işlem ücretlerinin düşmesine yardımcı olur.

Özellikle multi-sig işlemleri gibi büyük boyutlu transferlerde, Taproot sayesinde işlem ücretlerinde %30’a varan bir düşüş sağlanabilir. Böylece, hem bireysel kullanıcılar hem de kurumsal yatırımcılar Bitcoin ağını daha ekonomik bir şekilde kullanabilir.

Taproot aktivasyonu ve kabul süreci

Bitcoin güncellemeleri, ağın merkeziyetsiz yapısı gereği topluluk içinde geniş bir konsensüs sağlanarak uygulanır. Taproot güncellemesi de Speedy Trial yöntemi ile madencilerin ve düğüm (node) operatörlerinin desteğini alarak aktif hale getirilmiştir.

Bu süreçte madenciler Taproot sinyali vererek güncellemeyi kabul etti ve yeterli destek sağlandıktan sonra Kasım 2021’de Bitcoin ana ağına entegre edildi. Bu aktivasyon süreci, Bitcoin’in topluluk odaklı geliştirme modelinin başarılı bir örneği olarak görülmektedir.

Yazar Hasan Hüseyin Lif hakkında :

Ekonomi, blockchain ve kripto para alanlarında uzmanlaşmış bir yazar olarak, dijital finans dünyasındaki yenilikleri yakından takip etmekteyim. Üç yılı aşkın bir süredir KoinFinans bünyesinde kripto para piyasasına ilişkin güncel haberler, analizler ve sektörel gelişmeler üzerine içerikler üretmekteyim. Blockchain teknolojisinin ekonomik yapılar üzerindeki etkilerini, DeFi, NFT'ler ve merkez bankası dijital paraları gibi yenilikçi alanları kapsayan derinlemesine analizler sunarak sektördeki dönüşümleri değerlendirmekteyim. Kripto ekonomisinin geleceğine yönelik öngörülerimle, okuyuculara bilgi aktarımını amaçlamakta ve sektöre katkı sağlamaktayım.